Bugün, 4 Ağustos 2025 Pazartesi
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. A. Oğuz Tanrıdağ, eski bilgileri hatırlamaya dayalı bulmacalar yerine, beynin mantık, dikkat ve karar verme merkezlerini aktif olarak çalıştıran Sudoku gibi aktivitelerin çok daha faydalı olduğunu belirtti.
İSTANBUL (İGFA) - Alzheimer hastalığının artan yaygınlığı, korunma yöntemlerine olan ilgiyi de beraberinde getiriyor. Bu yöntemler arasında en popüler olanı ise ‘beyni aktif tutmak için bulmaca çözmek’.
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. A. Oğuz Tanrıdağ, bu yaygın kanının hastalığın doğasıyla örtüşmediğini, hatta hastalar için zorlayıcı olabileceğini ifade etti.
BULMACA NEDEN ETKİLİ BİR KORUYUCU DEĞİL?
Prof. Dr. Tanrıdağ, Alzheimer’ın, öncelikle yeni bilgileri öğrenme ve yakın dönem hafızasını (yakın bellek) hedef alan ilerleyici bir bunama (demans) türü olduğunu dile getirerek, “Hastalar genellikle 40 yıl önceki bir anıyı veya bir sanatçının ismini hatırlarken, bir gün önce ne yediğini veya yeni tanıştığı birinin ismini unutur. Bulmacalar ise büyük ölçüde yıllar önce öğrenilmiş, eski hafızada depolanan bilgileri geri çağırmaya dayanır. Bulmaca çözme sırasında genellikle eski bilgiler sınanır. Alzheimer’daki esas problem eski hafızayla ilgili değildir, zaten hastaların çoğunda bu bellek korunmuştur. Asıl sorun, yakın dönemde öğrenilenlerin etkilenmiş olmasıdır.” diye konuştu.
SUDOKU NEDEN DAHA FAYDALI?
Yeni bilgileri hatırlamakta zaten zorlanan bir hastayı sürekli bulmaca çözmeye zorlamanın kişide sıkıntı, başarısızlık hissi ve hatta depresyona yol açabildiğini kaydeden Prof. Dr. Tanrıdağ bu noktada, hafızadan çok mantıksal çıkarımı hedef alan Sudoku'yu işaret etti.
Sudokunun bulmaca çözmekten farklı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Tanrıdağ, “Sudoku sırasında kişiler kendilerine verilen ihtimallerden mantıksal çıkarsamalar yapmak zorundadır. Yani sudoku boşu boşuna bellek zorlaması gibi bir çabayı değil, beynin ihtimaller üzerinde işlem yapmasını gerektirir ve her aşamada çıkarsama değişir. Sudoku sırasında devreye giren bellek değil dikkat ve karar vermedir.” dedi.
Prof. Dr. Tanrıdağ, Alzheimer'ın genetik ve biyolojik gerçeklerin başrolü oynadığı bir hastalık olduğunu unutmamak gerektiğini ifade ederek, beyinde ‘amiloid plakları’ ve ‘tau iğcikleri’ adı verilen anormal protein birikimleriyle karakterize olan bu hücre ölümü sürecinin, iyi niyetli zihinsel gayretlerle önlenmesi veya geri çevrilmesinin mantıken mümkün olmadığını belirtti. Bu nedenle, bulmaca çözmenin yararlı olduğu düşüncesinin bilimsel bir kanıttan çok, yerleşmiş bir beklenti olduğunu kaydeden Prof. Dr. Tanrıdağ, beyni zinde tutmak isteyenler için eski bilgileri tekrarlamak yerine, beyni yeni yollar düşünmeye, problem çözmeye ve mantık yürütmeye zorlayan aktivitelerin tercih edilmesinin kritik önem taşıdığını sözlerine ekledi.
