Bugün, 14 Ağustos 2025 Perşembe
Merkez Bankası yayımladığı blog yazısında, parasal sıkılaşmayla birlikte tüketim harcamalarının tüm gelir gruplarında yavaşladığını kaydetti.
ANKARA (İGFA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Genel Müdür Yardımcısı Altan Aldan, Yardımcı Ekonomist Barbaros Eriş ve araştırmacı Alper Yıldırım tarafından kaleme alınan "Parasal Sıkılaşma ve Gelir Düzeyine Göre Tüketim Harcamaları" başlıklı blog sayısı Merkezin Güncesi safyasında yayımlandı.
Yazıda, en belirgin yavaşlamanın ise parasal sıkılaşma öncesinde diğer gruplara kıyasla çok daha güçlü seyretmiş olan yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerde yaşandığına vurgu yapıldı.
Sıkı para politikası, hanehalklarının tüketim harcamalarını gelir düzeylerine bağlı olarak farklı biçimlerde etkilediğine dikkati çekilen yazıda, "Tasarruf imkânı daha fazla olan bireylerin yüksek mevduat getirileri sonucu harcamalarını azaltması beklenirken, talebi krediye duyarlı bireylerin harcamalarının ise yükselen kredi maliyetleriyle yavaşlaması beklenir. Bu yazıda, son dönemdeki parasal aktarım mekanizmasını daha iyi anlamak amacıyla farklı gelir gruplarındaki tüketim harcamalarını inceliyoruz. Gelir gruplarına göre harcama kalıplarını TÜİK tarafından yayımlanan Hanehalkı Bütçe Anketi verileri ile izleyebiliyoruz. Ancak bu veriler yıllık olarak yayımlanıyor ve son veri 2023 yılına ait. Dolayısıyla, gelir gruplarına göre harcamaları zamanlı bir şekilde ve yüksek bir frekansta doğrudan gözlemleyemiyoruz. Bu nedenle, 2024 yılına da ışık tutacak dolaylı bir yöntem izliyoruz" ifadeleri yer aldı.
Ciroların zaman içindeki seyrinin detaylı incelendiği yazıda cirolardaki yıllık artışın parasal sıkılaşmayla birlikte tüm kategorilerde gerilediği gözlendi.
Gerilemenin yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerde daha belirgin olduğunun altı çizildiği yazıda, "Sıkılaşmanın başlamasından hemen önce -2023 yılının ikinci çeyreğinde- yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerde yıllık ciro artışı düşük gelir grubuna hitap eden ürünlerdeki artışın yaklaşık bir buçuk katı iken parasal sıkılaşma ile birlikte her iki ürün grubundaki artış oranları benzer seviyelere geriliyor. Ayrıca, parasal sıkılaşma ile birlikte, yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerde ciro artışları düşük gelir grubuna hitap eden ürünlerdeki artışın altına iniyor. Bu durum, özellikle yüksek gelir grubundaki hanelerin tasarrufa yöneldiğine işaret ediyor" ifadeleri yer aldı.
