Bugün, 14 Ağustos 2025 Perşembe
Modern yaşamın dayattığı bireyselleşme ve yalnızlık, teknoloji şirketlerini "dijiseksüelite" olarak adlandırılan, yapay zeka destekli "robot-eş" veya "robot-partner" gibi çözümler üretmeye yöneltiyor.
İSTANBUL (İGFA) - Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, kadın eşrobotların satışa sunulmasının arkasındaki nedenleri değerlendirdi.
Günümüzde bireyler arasında giderek artan kronik yalnızlığın teknoloji odaklı yeni çözümleri de beraberinde getirdiğini ifade eden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, bilimsel literatürde ‘dijiseksüelite’ olarak adlandırılan ve yapay zeka destekli ‘robot-eş’ veya ‘robot-partner’ kavramına olan ilginin artışı, bu durumun en somut göstergelerinden biri olduğunu belirterek, " Modern yaşam, bireyleri giderek daha bağımsız hale getirirken aile bağlarının zayıflaması, sanal iletişim uygulamalarının günlük etkileşimi şekillendirmesi ve hızlı yaşam temposunun bireyselleşmeyi teşvik etmesi, sosyal bağlantıların azalmasına yol açıyor. Bunun bir sonucu olarak kronik yalnızlık, bireylerin ruh sağlığını olumsuz etkileyen yaygın bir sorun haline geliyor.” dedi.
TEK BAŞINA YAŞAM CAZİP HALE GELDİ
Evlilik ve aile kurumuna yönelik toplumsal normlardaki değişim, “solo yaşam” (tek başına yaşam) modelinin daha cazip hale gelmesi ve iletişim sorunlarının, bireylerin evlenmesini zorlaştırdığını anlatan Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, bu faktörlerin yalnız yaşayan bireylerin sayısının artmasına ve tek kişilik hanelerin yaygınlaşmasına neden olduğunu söyledi.
Sesli yanıt sistemleri, duygusal etkileşim özellikleri ve fiziksel gerçekçiliğin artırıldığı bu robotlar, giderek daha fazla bireyin ilgisini çekiyor. Bu gelişmeler, insan ilişkilerinin geleceği konusunda tartışmaları da beraberinde getirdiğine dikkati çeken Prof. Dr. Süleymanlı, teknoloji şirketlerinin sunmuş olduğu rasyonel düşünme süreçlerini taklit eden yapay zeka tabanlı insansı “eş-robot”ların, insanın duygu, değer ve ruh hallerini de taklit etmeye yönelmesi ile kullanıcıların duygusal bağ kurma eğilimini artıran, hatta aşık olma noktasına kadar varan niteliklere sahip olduklarının gözlendiğini kaydetti.
Yapılan araştırmalarda, bireylerin sohbet sırasında daha az duyarlı insanlara kıyasla bu robotlarla daha güçlü bir duygusal bağ gösterdiği ön plana çıktığını ifade eden Süleymanlı, "Robot-eş’ sizinle tartışmıyor, şarkı söylemek, cinsel ihtiyaçları karşılamak, herhangi bir soruyu cevaplamak, gerektiğinde susmak gibi neredeyse sahibinin her isteğini yerine getirebiliyor. Hiçbir zaman hasta olmuyor ve sorunlarıyla ‘yük’ oluşturmuyor. Yapay zeka ile iletişim, insanlarla iletişimin aksine her zaman kolay, keyifli ve görece daha rahat olabilmektedir.” dedi.
Aile ve evlilik kurumunun, hatta insanlığın geleceğini tehdit eden bu tür eğilimlere karşı önlem almanın son derece önemli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Bu bağlamda, toplumbilimciler, devlet kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının iş birliği yaparak aileyi destekleyici ve koruyucu politikalar geliştirmesi gerekmektedir. Ancak bu sayede, teknolojinin insanlık için bir tehdit değil, fayda sağlayan bir araç olarak kullanılması sağlanabilir.” diye konuştu.
