Bugün, 14 Mayıs 2025 Çarşamba
Nobel Fizik Ödülü bu yıl yapay zeka ve makine öğrenimi alanındaki öncü çalışmalarıyla tanınan Geoffrey Hinton ve John Hopfield’a verildi. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından yapılan açıklamada ödülün iki bilim insanının yapay zeka sistemlerinin gelişimine ve modern teknolojilerin ilerlemesine sunduğu önemli katkılar nedeniyle verildiği belirtildi.
Melih KAYACI / HERKES DUYSUN
BURSA (İGFA) - Yapay zekanın potansiyelini yıllar öncesinden öngörerek sinir ağları üzerine devrim niteliğinde çalışmalar gerçekleştiren Hinton, son yıllarda yapay zekanın risklerine dair uyarılarda bulunuyor. “Yapay Zekanın Vaftiz Babası” olarak anılan 76 yaşındaki İngiliz-Kanadalı profesör, ödülü kazandıktan hemen sonra yaptığı açıklamada şaşkınlığını, “Bunun olacağını hiç tahmin etmemiştim. Oldukça şaşkınım.” ifadeleriyle dile getirdi.
Hinton, 2023 yılında Google’daki görevinden istifa etmiş ve insanlığa tehlike oluşturabilecek makinelerin gelişimi konusunda endişelerini dile getirmişti. Nobel ödülü sonrası verdiği demeçte yapay zekanın günümüzde tıpkı Sanayi Devrimi gibi büyük bir dönüşüm yaratacağını ancak bu kez fiziksel değil entelektüel kapasitemizi aşabileceğini belirtti. Hinton, geleceğe dair de karamsar olduğunu ekledi ve “Tahminimce, 5 ila 20 yıl içinde yapay zekanın kontrolü ele geçirmeye çalışması gibi bir sorunla karşılaşma olasılığımız yarı yarıya.” ifadelerini kullandı.
Ödülü paylaşan 91 yaşındaki Amerikalı bilim insanı John Hopfield ise desenleri kaydedip yeniden oluşturabilen bir ağ modeli geliştirerek yapay sinir ağlarının temelini attı. Beynin hatırlama süreçlerini taklit eden bu model günümüzde yüz tanıma ve dil çevirisi gibi teknolojilere temel oluşturuyor. Akademi, Hopfield ve Hinton’un çalışmalarının iklim modellemesinden tıbbi görüntü analizi ve güneş enerjisi teknolojilerine kadar pek çok alanda devrim yarattığını vurguladı.
YAPAY ZEKANIN GELECEĞİ KONUSUNDA UZMANLARDAN UYARI
Ödül sonrası yapay zeka alanındaki gelişmelere ilişkin endişeler de gündeme gelirken, konuyla ilgili uzman görüşleri dikkat çekti. Yapay zeka alanındaki uzmanlar, teknolojik ilerlemelerin hızla kontrol edilemez hale gelebileceği konusunda uyarılarda bulundu.
Uzmanlar, “Yapay zekanın gelişimi insanlık için büyük fırsatlar sunarken, aynı zamanda ciddi etik sorular ve riskler de doğuruyor. Hinton’un da belirttiği gibi bu teknolojilerin iş gücünü nasıl etkileyeceği, toplumsal eşitsizlikleri nasıl derinleştireceği gibi konulara çok daha fazla odaklanmamız gerekiyor. Gelecekte yapay zeka sistemlerinin askeri alanda kullanılması veya insanlardan bağımsız kararlar alabilmesi gibi durumlarla karşı karşıya kalabiliriz. Bu nedenle hükümetler ve teknoloji şirketleri arasında daha sıkı işbirliği ve düzenlemeler yapılmalı.” dedi.
Ayrıca yapay zekanın yaratacağı ekonomik dengesizliklere de dikkat çekilerek, “Yapay zeka üretkenliği artırabilir, ancak bu kazanç toplumun geneline nasıl yansıyacak? Eşitsizlikleri derinleştiren bir teknoloji yaratmak yerine, bu ilerlemeleri insanlığın faydasına kullanmayı öğrenmeliyiz.” denildi.
KONTROL MAKİNELERDE Mİ OLACAK?
Hinton’un uyarıları yapay zeka alanında daha fazla denetim çağrılarını beraberinde getiriyor. Özellikle yapay zeka sistemlerinin bir gün insanlardan daha zeki hale gelerek kontrolü ele geçirme olasılığı, bilim dünyasında ciddi bir tartışma konusu. Nobel ödüllü bu iki bilim insanının öncü çalışmaları hem teknoloji hem de insanlığın geleceği açısından kritik soruları gündeme getirmeye devam edecek gibi görünüyor.
Nobel ödüllü Hinton’un, "Yapay zekanın bize getireceği tehlikelerle başa çıkmak için şimdiden hazırlıklı olmalıyız." şeklindeki sözleri de bilim dünyasında yankı bulmaya devam ediyor.
